Tháng 11/2005, tại sân Santiago Bernabeu, Ronaldinho làm cho Real Madrid phải chịu đựng một trận thua đau đớn khi tỏa sáng bằng tốc độ và kỹ thuật điêu luyện, khiến ít nhất hai CĐV Madrid lo lắng phải đứng lên vỗ tay tán thưởng tiền đạo người Brazil. Khoảnh khắc đó đã trở thành biểu tượng trong kỷ nguyên bóng đá Tây Ban Nha ngày càng nổi bật.
Tuy nhiên, khoảnh khắc này gợi nhớ đến một sự kiện huyền thoại cách đó 32 năm, cũng trên chính sân Bernabéu, cũng trước đối thủ Real Madrid, và một cảm giác lo âu rất rõ ràng từ các Madridista khi họ đứng lên vỗ tay tán thưởng cách đội bóng yêu thích của họ bị đánh bại một cách không thương tiếc. Cái tên được nhắc đến không ai khác chính là Johan Cruyff.

Sự chuyển mình của Cruyff và Barcelona
Vào tháng 2/1974, Barcelona làm được điều mà rất ít đội bóng có thể làm trên sân Bernabéu – giành chiến thắng với tỷ số 5-0. Cùng với chiến thắng 11-1 của Real Madrid tại Copa del Generalísimo vào năm 1943, chiến thắng này đã trở thành một trong những kết quả đậm nhất lịch sử El Clásico.
Đây không chỉ là một trận đấu giữa hai đối thủ lớn mà còn là cuộc đối đầu giữa Johan Cruyff và Günter Netzer; trận chiến được mong chờ nhất giữa hai kình địch kể từ sự kiện gây tranh cãi về việc Alfredo Di Stéfano bị từ chối gia nhập Barcelona và phải chuyển đến Bernabéu.
Cuộc chuyển nhượng của Cruyff đến Barcelona được chuẩn bị trong suốt 3 năm. Vic Buckingham, người giúp Cruyff ra mắt tại Ajax, đã vận động cho việc bãi bỏ lệnh cấm cầu thủ nước ngoài chơi bóng ở Tây Ban Nha, đồng thời nhờ vào mối quan hệ của mình với Cruyff, ông giúp Barcelona có cơ hội chiêu mộ cầu thủ này khi ông rời Ajax.
Tuy nhiên, khi Cruyff sẵn sàng gia nhập Barcelona, Buckingham đã không còn ở Camp Nou, và người thay thế ông chính là Rinus Michels, một huấn luyện viên có ảnh hưởng rất lớn đến sự nghiệp của Cruyff.
Trong khi Barcelona chuẩn bị đón Cruyff, Real Madrid đã không ngồi yên. Họ cũng quyết định bổ sung một tiền vệ tài năng khác, người cũng có cá tính mạnh mẽ và tài năng vượt trội: Günter Netzer từ Borussia Mönchengladbach. Đó là cách Real Madrid đối phó với sự xuất hiện của Cruyff tại Catalonia.
Vào tháng 10/1973, Barcelona và Real Madrid gặp nhau trong một trận đấu không có bàn thắng tại Camp Nou. Trận đấu này không gây ấn tượng mạnh, và cả hai đội đều hài lòng với kết quả hòa. Real Madrid khi đó đứng ở vị trí thứ 6 và Barcelona thì lâm vào khủng hoảng, xếp gần cuối bảng La Liga.
Dù vậy, chỉ bốn tháng sau, mọi thứ đã thay đổi hoàn toàn. Barcelona, với sự xuất hiện của Cruyff, đã hoàn toàn lột xác. Khi Cruyff ra mắt trong trận đấu với Granada, đội bóng xứ Catalan đã trở thành một tập thể mạnh mẽ và tự tin.
Khi Barcelona đến Bernabéu vào tháng 2/1974, họ vươn lên dẫn đầu bảng La Liga, bỏ xa đội xếp thứ hai là Zaragoza 6 điểm, trong khi Real Madrid, dù là đội bóng huyền thoại, tụt xuống vị trí thứ 7. Đội chủ nhà lúc này đang đối mặt với khủng hoảng trầm trọng, khi HLV Miguel Muñoz bị sa thải một tháng trước đó sau thất bại ê chề trước Castellón.

Trận đấu mang tính biểu tượng tại Bernabéu
Khi Cruyff bước vào sân Bernabéu, ông chưa từng phải nếm mùi thất bại trong màu áo Barcelona. Ngược lại, Netzer chưa có bàn thắng nào cho Real Madrid. “Los Blancos” lúc này phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng toàn diện, và Barcelona, với Cruyff ở trong đội hình, đang thăng hoa.
Sự tự tin và phong độ ấn tượng của Barcelona tạo nên một tâm lý bất ổn ở đội chủ nhà. Mặc dù Real Madrid đã có những pha tranh chấp quyết liệt và thậm chí có những pha vào bóng không khoan nhượng, lại không thể ngăn cản được sự tỏa sáng của Cruyff.
Barcelona mở tỷ số nhờ công của Asensi, và Cruyff nhân đôi cách biệt trước khi hiệp một kết thúc với một pha ghi bàn đẹp mắt. Trong suốt 15 phút cuối hiệp một, Cruyff gần như kiểm soát toàn bộ trận đấu, khiến các cầu thủ Real Madrid trở nên lúng túng và hoảng loạn. Sau đó, Barcelona có thêm một bàn thắng bị từ chối, nhưng dù vậy, đội bóng của Cruyff vẫn tiếp tục tấn công mạnh mẽ.
Bước sang hiệp hai, Santillana được đưa vào sân nhưng không thể thay đổi được tình hình. Một tình huống đáng nhớ là khi Marcial, cầu thủ từng cảm thấy khó chịu vì bị coi là “phụ tá” cho Cruyff, đã rời sân sau một pha va chạm cực mạnh.
Tuy nhiên, chính Marcial tạo ra một tình huống nguy hiểm khi Barcelona được hưởng quả đá phạt. Từ quả đá này, Cruyff thực hiện một pha tạt bóng chính xác để Hugo Sotil ghi bàn thứ 5. Bàn thắng này khép lại chiến thắng 5-0 và là đỉnh cao trong màn trình diễn của Cruyff, khi ông thể hiện sự sáng tạo, kỹ thuật và khả năng lãnh đạo tuyệt vời.
Real Madrid cố gắng phản kháng, nhưng tất cả những gì họ có thể làm là gặm nhấm nỗi thất bại. Những người hâm mộ tại Bernabéu dường như không thể chịu đựng thêm được và cuối cùng, một số Madridista đã đứng dậy và vỗ tay tán thưởng đội bóng đối thủ.
Đây là một khoảnh khắc hiếm hoi, bởi trong thời kỳ của Francisco Franco, Real Madrid luôn được coi là đội bóng đại diện cho chế độ này. Tuy nhiên, vào đêm đó, dù đội bóng của họ thua đậm, họ vẫn phải công nhận tài năng và sự xuất sắc của Cruyff.