Shinji Kagawa, một trong những tiền vệ tấn công xuất sắc nhất của bóng đá Nhật Bản, đã để lại dấu ấn sâu đậm tại các giải đấu hàng đầu châu Âu, đặc biệt với Borussia Dortmund và Manchester United.
Với khả năng sáng tạo, kỹ thuật điêu luyện và tầm nhìn chiến thuật, Kagawa được xem là biểu tượng của sự thành công của các cầu thủ châu Á ở châu Âu.
Hành trình sự nghiệp
Khởi đầu tại Cerezo Osaka (2006-2010)
Shinji Kagawa, sinh ngày 17 tháng 3 năm 1989 tại Kobe, Nhật Bản, bắt đầu sự nghiệp chuyên nghiệp với Cerezo Osaka ở J2 League (hạng hai Nhật Bản) năm 2006, khi mới 17 tuổi. Kagawa nhanh chóng nổi bật với vai trò tiền vệ tấn công, ghi 57 bàn và kiến tạo 17 lần trong 127 trận, một con số ấn tượng cho một cầu thủ trẻ. Mùa giải 2009, anh là vua phá lưới J2 với 27 bàn, giúp Cerezo thăng hạng J1 League. Phong độ này thu hút sự chú ý của các CLB châu Âu, đặc biệt là Borussia Dortmund.
Thành công rực rỡ tại Dortmund (2010-2012)
Năm 2010, Kagawa chuyển đến Borussia Dortmund với giá chỉ 350.000 euro, một trong những thương vụ thành công nhất trong lịch sử CLB. Dưới sự dẫn dắt của HLV Jürgen Klopp, Kagawa trở thành “nhạc trưởng” của Dortmund, góp phần vào hai chức vô địch Bundesliga liên tiếp (2010-11, 2011-12) và một DFB-Pokal (2012). Anh ra sân 71 trận, ghi 29 bàn và kiến tạo 13 lần trong giai đoạn này. Màn trình diễn đỉnh cao của anh là cú đúp và một kiến tạo trong trận chung kết DFB-Pokal 2012, giúp Dortmund đánh bại Bayern Munich 5-2. Kicker mô tả Kagawa là “viên ngọc quý” của Dortmund, với khả năng tạo đột biến và phối hợp ăn ý với các đồng đội như Mario Götze và Robert Lewandowski. Anh được bầu là Cầu thủ xuất sắc nhất châu Á năm 2012.
Manchester United và thử thách tại Premier League (2012-2014)
Năm 2012, Kagawa gia nhập Manchester United với giá 12 triệu bảng, trở thành cầu thủ Nhật Bản đầu tiên khoác áo CLB này. Theo Manchester Evening News, HLV Sir Alex Ferguson kỳ vọng Kagawa sẽ mang đến sự sáng tạo cho hàng tiền vệ, đặc biệt ở vị trí số 10. Mùa giải 2012-13, anh góp phần vào chức vô địch Premier League, ghi 6 bàn và 10 kiến tạo trong 57 trận, nổi bật với hat-trick vào lưới Norwich City – hat-trick đầu tiên của một cầu thủ châu Á tại Premier League.
Tuy nhiên, Kagawa gặp khó khăn trong việc duy trì phong độ ổn định do chấn thương đầu gối và sự cạnh tranh khốc liệt từ các ngôi sao như Wayne Rooney và Juan Mata. Theo The Mirror, sự ra đi của Ferguson năm 2013 và triết lý bảo thủ của HLV David Moyes khiến Kagawa không còn được trọng dụng, chỉ ra sân 18 trận ở mùa 2013-14. Anh rời United năm 2014, trở lại Dortmund với tâm trạng tiếc nuối, như anh chia sẻ: “Tôi không ngờ Ferguson sẽ nghỉ hưu sớm như vậy”.
Trở lại Dortmund và giai đoạn lưu lạc (2014-2019)
Kagawa trở lại Dortmund năm 2014 với hy vọng tái hiện phong độ đỉnh cao. Theo Süddeutsche Zeitung, anh vẫn có mùa giải ấn tượng năm 2015-16, ghi 13 bàn và kiến tạo 13 lần trong 46 trận, đồng thời giành DFB-Pokal 2016-17. Tuy nhiên, chấn thương và sự cạnh tranh từ các tài năng trẻ khiến anh dần mất vị trí. Kagawa rời Dortmund năm 2019 sau 145 trận, 31 bàn và 24 kiến tạo trong lần trở lại này, trở thành cầu thủ Nhật Bản ghi bàn nhiều nhất lịch sử Bundesliga với 41 bàn.
Theo Daily Star, Klopp ca ngợi Kagawa sau khi anh trở lại Dortmund năm 2014: “Tôi đã gặp Sir Alex ở Nyon, và ông ấy vẫn yêu mến Shinji. Cậu ấy là một cầu thủ đặc biệt, luôn mang đến sự khác biệt”. Klopp xem Kagawa là “trái tim” của lối chơi tấn công Dortmund.
Lưu lạc và trở về quê
Sau khi rời Dortmund, Kagawa trải qua giai đoạn lưu lạc tại Besiktas (Thổ Nhĩ Kỳ), Real Zaragoza (Tây Ban Nha), PAOK (Hy Lạp) và Sint-Truiden (Bỉ). Theo The Mainichi, phong độ của anh không ổn định do chấn thương và khó thích nghi với các môi trường mới. Anh chỉ ghi được 4 bàn trong 51 trận ở các CLB này, đánh dấu sự suy giảm trong sự nghiệp.
Năm 2023, Kagawa trở lại Cerezo Osaka theo dạng chuyển nhượng tự do, đánh dấu sự trở về quê nhà sau 13 năm ở châu Âu. Theo Kyodo News, anh được chào đón như một huyền thoại, với hy vọng truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ. Anh ghi bàn trong trận ra mắt trở lại và tiếp tục đóng vai trò quan trọng, dù không còn ở đỉnh cao phong độ. Năm 2023, anh ghi bàn thắng tuyệt đẹp vào lưới PSG trong một trận giao hữu, thu hút sự chú ý lớn từ truyền thông Nhật Bản và Anh.
Đội tuyển Nhật Bản (2008-2019)
Kagawa ra sân 97 trận cho đội tuyển Nhật Bản, ghi 31 bàn và kiến tạo 22 lần. Theo Kyodo News, anh là nhân tố chính trong chức vô địch AFC Asian Cup 2011, đồng thời góp mặt tại ba kỳ World Cup (2010, 2014, 2018). Anh giải nghệ quốc tế năm 2019, để lại di sản là một trong những tiền vệ tấn công xuất sắc nhất lịch sử Nhật Bản.
Phong cách thi đấu
Tiền vệ tấn công sáng tạo
Kagawa được Kicker mô tả là một tiền vệ tấn công “đầy ma thuật”, với khả năng chơi ở vị trí số 10 hoặc lệch cánh. Anh nổi bật với tầm nhìn chiến thuật, khả năng chuyền bóng chính xác và sự tinh tế trong xử lý bóng. Theo Süddeutsche Zeitung, Kagawa là “bộ não” của Dortmund thời Klopp, thường xuyên tạo ra các đường chuyền quyết định và khai thác khoảng trống trong hàng phòng ngự đối phương. Trung bình, anh có 2,1 đường chuyền tạo cơ hội mỗi trận tại Bundesliga (theo Squawka, 2010-12).
Kỹ thuật và sự linh hoạt
Kagawa sở hữu kỹ thuật cá nhân điêu luyện, với khả năng rê bóng qua đối thủ (1,5 lần rê bóng thành công mỗi trận, theo WhoScored) và kiểm soát bóng trong không gian hẹp. The Guardian nhấn mạnh rằng anh là mẫu cầu thủ “nhỏ nhưng nhanh nhẹn” (1,75m), sử dụng sự khéo léo để vượt qua các hậu vệ cao lớn. Anh cũng linh hoạt trong việc di chuyển không bóng, tạo điều kiện cho đồng đội như Lewandowski ghi bàn.
Khả năng ghi bàn và kiến tạo
Dù không phải là một tay săn bàn hàng đầu, Kagawa có bản năng ghi bàn sắc bén, đặc biệt từ các pha xâm nhập vòng cấm. Anh ghi trung bình 0,28 bàn mỗi trận tại Dortmund (2010-12) và có 28 kiến tạo trong 148 trận Bundesliga. Kyodo News ca ngợi anh là “ngòi nổ” trong các tình huống tấn công nhanh, thường xuyên phối hợp một-hai hoặc tung ra các đường chuyền xuyên tuyến.
Sir Alex Ferguson từng nói với Bild rằng ông tiếc nuối vì không tận dụng tốt Kagawa: “Chúng tôi hài lòng với cậu ấy ở năm đầu, nhưng năm thứ hai đáng lẽ là bước tiến lớn. Thật đáng tiếc khi chúng tôi không làm được điều đó”. Ông đánh giá cao tầm nhìn và kỹ năng ghi bàn của Kagawa.
Hạn chế
The Mirror chỉ ra rằng thể lực và tốc độ của Kagawa không phải là điểm mạnh, khiến anh gặp khó khăn trong môi trường bóng đá tốc độ cao như Premier League. Chấn thương đầu gối năm 2012 tại Manchester United cũng ảnh hưởng đến khả năng bứt tốc và duy trì phong độ. Ngoài ra, Süddeutsche Zeitung nhận xét rằng Kagawa phụ thuộc nhiều vào hệ thống chiến thuật phù hợp, như lối chơi gegenpressing của Klopp, và thường kém hiệu quả trong các đội bóng thiếu sự ăn ý.
Tạo cảm hứng cho các cầu thủ châu Á
Shinji Kagawa là một trong những cầu thủ Nhật Bản thành công nhất ở châu Âu, phá vỡ rào cản văn hóa và định kiến về thể chất của các cầu thủ châu Á. Theo The Mainichi, anh truyền cảm hứng cho thế hệ cầu thủ Nhật Bản như Daichi Kamada và Takefusa Kubo, những người cũng đang tỏa sáng ở châu Âu. Tại Dortmund, anh được mệnh danh là “Samurai của Vàng-Đen”, với kỷ lục 41 bàn và 37 kiến tạo trong các giải đấu hàng đầu châu Âu, nhiều nhất trong số các cầu thủ Nhật Bản.
Tuy không thành công như kỳ vọng tại Manchester United, Kagawa vẫn là niềm tự hào của bóng đá Nhật Bản. Kyodo News nhấn mạnh rằng anh đã chứng minh cầu thủ Nhật Bản có thể cạnh tranh ở đẳng cấp cao nhất, mở đường cho sự hiện diện ngày càng mạnh mẽ của bóng đá Nhật Bản trên bản đồ thế giới. Việc trở lại Cerezo Osaka năm 2023 cho thấy khát vọng cống hiến của anh, đồng thời khẳng định vai trò như một người truyền cảm hứng cho các tài năng trẻ. Kicker viết: “Kagawa là nghệ sĩ trên sân cỏ, người đã mang tinh thần samurai vào trái tim bóng đá châu Âu.” Với di sản trường tồn, anh là nguồn cảm hứng bất tận cho các thế hệ cầu thủ châu Á“.
Nguồn: Bongdalu
