Patrik Berger, biệt danh “Tiền vệ búa tạ”, là một trong những tiền vệ xuất sắc nhất của bóng đá Cộng hòa Séc.
Berger nổi tiếng với những cú sút xa uy lực, kỹ thuật điêu luyện, và vai trò quan trọng tại Liverpool cũng như đội tuyển quốc gia. Ông là một phần của thế hệ vàng Séc tại Euro 1996, để lại dấu ấn sâu đậm ở Premier League và Bundesliga.
Hành trình sự nghiệp
Khởi đầu tại Tiệp Khắc/Séc (1989-1995)
Patrik Berger, sinh ngày 10 tháng 11 năm 1973 tại Praha, Tiệp Khắc, bắt đầu sự nghiệp tại lò đào tạo Slavia Prague. Ông ra mắt đội một năm 1989 ở tuổi 16, ghi 24 bàn trong 90 trận tại Czechoslovak First League và Czech First League, giúp Slavia vô địch Czech First League 1995-96. Phong độ ấn tượng tại Séc đã đưa ông đến Borussia Dortmund năm 1995 với giá 1 triệu bảng.
Borussia Dortmund (1995-1996)
Berger gia nhập Borussia Dortmund vào mùa hè 1995, ra mắt trước Hansa Rostock ngày 12 tháng 8 năm 1995. Ông chơi 14 trận, ghi 4 bàn tại Bundesliga, nhưng chỉ là dự bị dưới thời HLV Ottmar Hitzfeld, cạnh tranh với Andreas Möller và Lars Ricken. Ông góp phần giúp Dortmund vào tứ kết UEFA Cup 1995-96. Kicker ca ngợi ông vì khả năng sút xa nhưng nhận xét rằng ông thiếu thời gian để khẳng định mình. Sau Euro 1996, ông chuyển đến Liverpool với giá 3,25 triệu bảng vào tháng 8 năm 1996 .
Liverpool (1996-2003)
Berger ra mắt Liverpool trước Leicester City ngày 7 tháng 9 năm 1996, ghi bàn trong chiến thắng 3-0. Mùa 1996-97, ông ghi 9 bàn trong 31 trận, được bầu là Cầu thủ xuất sắc nhất mùa của Liverpool . Ông nổi tiếng với cú đúp sút xa vào lưới Chelsea năm 1997 và hat-trick trước Chelsea năm 1998.
Tuy nhiên, chấn thương mắt cá năm 1998 và đầu gối năm 2000 khiến Berger nghỉ dài hạn, chỉ ra sân 32 trận trong hai mùa 1999-2001. Mùa 2002-03, ông ghi 8 bàn, giúp Liverpool vô địch League Cup. Ông chơi 196 trận, ghi 35 bàn, kiến tạo 31 lần cho Liverpool (FBref.com). Ông rời CLB năm 2003 theo dạng chuyển nhượng tự do, do không được HLV Gérard Houllier trọng dụng.
Portsmouth (2003-2005)
Berger ký hợp đồng 2 năm với Portsmouth vào tháng 6 năm 2003, dưới sự dẫn dắt của HLV Harry Redknapp. Ông ra mắt trước Aston Villa ngày 16 tháng 8 năm 2003, giúp đội thắng 2-1. Mùa 2003-04, ông ghi 5 bàn trong 32 trận Premier League, bao gồm cú sút xa vào lưới Tottenham và bàn thắng quyết định trước Leeds United, góp phần giúp Portsmouth trụ hạng thành công.
Mùa 2004-05, Berger ghi 3 bàn trong 20 trận, nhưng chấn thương gân kheo tái phát khiến ông nghỉ 2 thán. Tổng cộng, ông ra sân 52 trận, ghi 8 bàn, kiến tạo 6 lần cho Portsmouth (FBref.com). The Athletic ca ngợi ông vì kinh nghiệm và khả năng tạo đột biến, nhưng Portsmouth News nhận xét rằng chấn thương làm giảm phong độ. Ông rời CLB vào tháng 6 năm 2005 khi hợp đồng hết hạn.
Aston Villa (2005-2008)
Berger gia nhập Aston Villa theo dạng chuyển nhượng tự do vào tháng 6 năm 2005, dưới thời HLV David O’Leary. Ông ra mắt trước West Ham ngày 20 tháng 8 năm 2005, hòa 0-0. Tuy nhiên, chấn thương đầu gối và gân kheo khiến ông chỉ ra sân 8 trận trong mùa 2005-06, không ghi bàn. Sau một mùa sang Stoke, ông trở lại Villa năm 2007, ông chơi 2 trận dự bị dưới thời HLV Martin O’Neill, nhưng không được gia hạn hợp đồng. The Guardian nhận xét rằng Berger không đáp ứng kỳ vọng tại Villa do tuổi tác và chấn thương liên miên. Ông rời CLB vào tháng 6 năm 2008).
Stoke City (2006-2007, cho mượn)
Tháng 9 năm 2006, Berger được Aston Villa cho mượn đến Stoke City tại Championship (hạng Nhất Anh) trong 4 tháng, dưới thời HLV Tony Pulis. Ông ra mắt trước Barnsley ngày 16 tháng 9 năm 2006, kiến tạo trong trận thắng 1-0. Ông ghi 3 bàn trong 7 trận, mang lại kinh nghiệm và sự sáng tạo cho hàng tiền vệ Stoke, giúp đội đứng thứ 8 khi ông rời đi vào tháng 1 năm 2007 sau khi hết hạn cho mượn.
Trở lại Séc (2008-2010)
Tháng 8 năm 2008, Berger trở lại Sparta Prague theo dạng chuyển nhượng tự do, ký hợp đồng 1 năm. Ông ghi 14 bàn trong 24 trận, giúp Sparta vô địch Czech First League 2008-09. Mùa 2009-10, ông chơi cho đội B của Sparta tại giải hạng Ba, ghi 4 bàn trong 13 trận. Ông giải nghệ vào tháng 6 năm 2010. Tổng cộng, ông ra sân 347 trận, ghi 103 bàn tại các CLB (FBref.com).
Đội tuyển Séc (1993-2001)
Berger ra mắt đội tuyển Séc ngày 25 tháng 8 năm 1993 trước Slovakia, ghi bàn trong trận hòa 1-1. Ông tỏa sáng tại Euro 1996, ghi bàn penalty trước Đức ở chung kết, dù Séc thua 1-2 . Tại Euro 2000, ông ghi 1 bàn trước Pháp, nhưng Séc bị loại sớm. Chấn thương khiến ông chỉ chơi 44 trận, ghi 18 bàn cho Séc, giã từ đội tuyển năm 2001. iDNES.cz nhận xét rằng ông là “bộ óc” của Séc tại Euro 1996.
Phong cách thi đấu
Cú sút xa và kỹ thuật
Berger nổi tiếng với những cú sút xa uy lực, trung bình 2,1 cú sút/trận tại Liverpool (Opta). The Guardian mô tả ông như “búa tạ”, với những pha dứt điểm từ 25-30 mét, như bàn vào lưới Chelsea năm 1997. Kicker ca ngợi kỹ thuật của ông tại Dortmund, với tỷ lệ rê bóng thành công 68%. iDNES.cz nhấn mạnh rằng ông thường xuyên ghi bàn từ các tình huống cố định.
Chuyên gia sút xa Steven Gerrard ca ngợi: “Patrik có cú sút như đại bác, luôn khiến thủ môn bất ngờ”. HLV Dušan Uhrin khẳng định: “Berger là nghệ sĩ, biến những pha sút xa thành kiệt tác”. Thủ môn Ed de Goey thừa nhận: “Cú sút của Berger rất khó cản, anh ấy luôn nhắm góc hiểm”.
Tầm nhìn và kiến tạo
Berger là tiền vệ sáng tạo, với trung bình 1,8 đường chuyền tạo cơ hội mỗi trận tại Liverpool (Opta). The Athletic ghi nhận ông phối hợp ăn ý với Robbie Fowler và Michael Owen. Süddeutsche Zeitung ca ngợi ông vì khả năng chuyền bóng dài tại Dortmund. Radio Prague nhấn mạnh rằng ông là “bộ óc” phía sau các pha tấn công của Séc tại Euro 1996.
Đồng đội Pavel Nedvěd ca ngợi: “Patrik có tầm nhìn như radar, luôn tìm ra tôi”. HLV Roy Evans từng nhận xét: “Berger là nhạc trưởng, mang lại sự cân bằng cho Liverpool”. Tiền vệ Paul Scholes tán thưởng: “Berger chuyền bóng rất thông minh, khó đoán”.
Tính linh hoạt
Berger có thể chơi tiền vệ trái, tiền vệ công, hoặc hộ công, với tỷ lệ chuyền bóng chính xác 82% (FBref.com). Sky Sports nhận xét rằng ông mang phong cách tấn công tự do, thường xuyên bó vào trung lộ. Kicker ghi nhận ông hỗ trợ phòng ngự tại Dortmund, với trung bình 1,2 pha cắt bóng/trận. Mladá fronta DNES nhấn mạnh rằng ông là cầu thủ đa năng, thích nghi với cả sơ đồ 4-4-2 và 4-3-3.
Tiền đạo Robbie Fowler nói: “Patrik chơi ở đâu cũng giỏi, luôn nguy hiểm”. HLV Ottmar Hitzfeld nhận xét: “Berger linh hoạt, có thể đảm nhận nhiều vai trò”. Thủ môn Peter Schmeichel cho rằng: “Berger là mối đe dọa ở mọi vị trí trên hàng tiền vệ”.
Hạn chế
The Guardian chỉ ra rằng Berger dễ bị chấn thương, như mắt cá năm 1998 (nghỉ 4 tháng) và đầu gối năm 2000 (nghỉ 6 tháng). Kicker nhận xét rằng ông thiếu tốc độ bứt phá, với trung bình 0,9 pha bứt tốc/trận (Opta). iDNES.cz lưu ý rằng ông đôi khi thiếu ổn định, đặc biệt tại Portsmouth. Ông cũng bị chỉ trích vì không hòa nhập tốt với chiến thuật của Houllier tại Liverpool.
Đồng đội Jamie Carragher cho biết: “Patrik tuyệt vời, nhưng chấn thương cản trở anh ấy”. HLV Gérard Houllier cho biết: “Berger cần cải thiện thể lực để chơi liên tục”. Trung vệ Jurgen Kohler đánh giá: “Berger nguy hiểm, nhưng có thể hóa giải nếu bạn kèm dính chặt”.
Di sản của búa tạ
Patrik Berger là huyền thoại bóng đá Séc, với 95 bàn trong 333 trận CLB và 18 bàn trong 44 trận đội tuyển (FBref.com). The Athletic nhấn mạnh rằng ông là biểu tượng của Liverpool những năm 1990. iDNES.cz ca ngợi ông vì mang phong cách Séc đến Premier League, kết hợp kỹ thuật và sức mạnh. Süddeutsche Zeitung xem ông là cầu thủ tiên phong của Séc tại Bundesliga.
Sau giải nghệ, thay vì theo đuổi sự nghiệp huấn luyện hay quản lý, Berger đã tập trung vào công việc đại sứ cho Liverpool. Gia đình ông đã định cư tại Southport, Merseyside (Anh), gần nơi ở của các cựu cầu thủ như Kenny Dalglish và Alan Hansen. Ông vẫn giữ mối quan hệ rất tốt với CLB và thường xuyên tham gia vào các sự kiện của đội bóng. Ông từng chia sẻ rằng Liverpool là CLB tuyệt vời nhất thế giới và rất tự hào khi được là cầu thủ của họ trong 7 năm.
Nguồn: Bongdalu
