Bóng đá thế giới từng chứng kiến không ít thiên tài mang trong mình đầy mâu thuẫn, yêu và ghét, lãng mạn và thực dụng, ngạo nghễ và tổn thương. Nhưng không ai thể hiện sự đối lập đó rõ nét và sâu sắc như Jose Mourinho.
Thất vậy, ông vừa là “Chúa tể hắc ám” của chiến thuật, vừa là “người cha” khiến các học trò sẵn sàng đổ máu vì mình. Và tất cả bắt đầu từ… một lời từ chối.
Nơi bóng đá lãng mạn khước từ bóng đá thực dụng
Mùa hè 2008, Barcelona cần một HLV mới sau khi chia tay Frank Rijkaard. Trên bàn cân lựa chọn của ban lãnh đạo có hai cái tên. Một là Jose Mourinho – người từng vô địch Champions League cùng Porto, làm mưa làm gió tại Chelsea; người kia là Pep Guardiola – HLV mới “chân ướt chân ráo” dẫn dắt đội B của Barca.
Mourinho không đến Camp Nou tay trắng. Ông mang theo bản kế hoạch được chuẩn bị kỹ lưỡng, chi tiết từ triết lý chơi bóng đến từng giai đoạn phát triển đội hình. Nhưng cuối cùng, Barca lại chọn niềm tin – chọn lý tưởng bóng đá tấn công, chọn bản sắc hơn là thành tích. Họ trao cơ hội cho Guardiola – người đại diện cho tinh thần Johan Cruyff – và dập tắt giấc mơ “trở về mái nhà xưa” của Mourinho.
Lời từ chối đó là khởi nguồn cho một trong những hành trình đặc biệt nhất trong bóng đá hiện đại. Đó không chỉ là sự xúc phạm cá nhân, mà còn là sự phủ nhận cả triết lý Mourinho theo đuổi. Và từ khoảnh khắc đó, ông không chỉ muốn chiến thắng. Ông muốn chứng minh rằng chỉ có chiến thắng mới là chân lý tuyệt đối, còn cái đẹp trong bóng đá – như ông từng nói – “chỉ là đặc quyền của thi ca”.
Hai năm sau “cái tát” từ Camp Nou, Mourinho trở lại chính nơi này để “trả thù bằng chiến thắng”. Lượt về bán kết Champions League 2009/10, Inter Milan của ông hành quân đến sân Barca với lợi thế 3-1 ở lượt đi. Trận đấu này là nơi vinh danh một triết lý mà cả thế giới từng chê bai: thực dụng, phòng ngự tiêu cực, “giết chết cái đẹp”.
Inter chỉ chơi với 10 người từ phút 28 sau chiếc thẻ đỏ gây tranh cãi dành cho Thiago Motta. Nhưng 10 người đó, với tinh thần thép, đã phòng ngự như những chiến binh. Samuel Eto’o – một tiền đạo huyền thoại – đá như hậu vệ. Cả đội biến thành pháo đài. Kết quả: Barca thắng 1-0, nhưng Inter vào chung kết.
Mourinho gọi đó là “thất bại đẹp nhất” sự nghiệp. Một thất bại mang tính biểu tượng, được ca tụng như chiến công. Nó không chỉ giúp Inter tiến đến chức vô địch Champions League lần thứ ba trong lịch sử mà còn khiến cả thế giới – dù không ưa – cũng phải cúi đầu trước tài thao lược của ông.
Mourinho không chỉ là bậc thầy chiến thuật. Ông là bậc thầy tâm lý. Các cầu thủ từng làm việc cùng ông đều thừa nhận: Mourinho có khả năng kết nối sâu sắc với họ ở mức độ cá nhân.
Benni McCarthy từng kể: “Ông ấy biết mọi thứ về tôi, từ hoàn cảnh gia đình đến từng giai đoạn tuổi thơ. Mourinho khiến bạn có cảm giác như mình là người quan trọng nhất thế giới. Và khi đã tin ông ấy, bạn sẵn sàng lao vào tường nếu ông bảo làm thế.”
Javier Zanetti thì mô tả Mourinho như người “biến phòng thay đồ thành gia đình”, từ những buổi tiệc nướng BBQ đến sự quan tâm đời thường. Đó không còn là mối quan hệ HLV – cầu thủ, mà là sự gắn bó của những người đồng hành, sẵn sàng chiến đấu vì nhau.
Chính vì thế, sau trận chung kết Champions League 2010, hình ảnh Mourinho rơi nước mắt khi ôm Marco Materazzi – biểu tượng Inter – là minh chứng rõ nhất cho bản chất thật sự của ông. Một người đàn ông dễ tổn thương ẩn sau vẻ ngoài thép lạnh.
Di sản Mourinho: Không đẹp, nhưng không thể bị lãng quên
Có một điều kỳ lạ với Mourinho. Ông luôn rời đi sau khi chạm đỉnh vinh quang. Từ Porto đến Chelsea, từ Inter đến Real Madrid – cứ sau khi vô địch, ông lại ra đi. Người khác cần thời gian để xây đế chế, còn Mourinho chỉ cần khoảnh khắc để viết lịch sử.
Ông từng thừa nhận, nếu quay lại Milan ăn mừng sau trận chung kết năm 2010, ông sẽ không thể rời Inter. Cảm xúc sẽ giữ ông lại. Nên ông “bỏ chạy” – theo nghĩa đen – để đến với Real Madrid, nơi ông có thể tiếp tục công cuộc lật đổ triết lý bóng đá của Guardiola.
15 năm trôi qua, Mourinho giờ đây không còn là tâm điểm như xưa. Ông không còn dẫn dắt những CLB hàng đầu châu Âu, không còn xuất hiện trong các trận bán kết Champions League thường xuyên. Nhưng di sản ông để lại vẫn là điều không ai có thể phủ nhận.
Ông từng giúp Porto – một đội bóng không ai đánh giá cao – vô địch Champions League. Ông đưa Inter – đội bóng Italy cuối cùng cho đến nay – lên đỉnh châu Âu. Những chiến tích ấy chưa ai lặp lại. Và dù người ta có thể tranh cãi về cách ông chiến thắng, không ai có thể phủ nhận: ông biết cách chiến thắng.
Mourinho là biểu tượng của bóng đá đối lập – đối lập với sự lãng mạn, với cái đẹp lý tưởng. Nhưng ông cũng là một phần không thể thiếu của lịch sử bóng đá hiện đại. Trong thời đại mà người ta mê mẩn pressing, kiểm soát bóng và hệ thống, Mourinho nhắc chúng ta rằng chiến thắng vẫn là điều quan trọng nhất.
Ông là kẻ ngạo nghễ, lạnh lùng, thực dụng, nhưng cũng là người đàn ông có thể khóc khi chia tay học trò. Ông từng bị từ chối vì không đủ “bản sắc”, nhưng chính điều đó đã biến ông thành huyền thoại.
Với Mourinho, cái đẹp không nằm ở cách bạn chơi bóng, mà ở cách bạn sống – chiến đấu vì người bên cạnh, bảo vệ lý tưởng của mình đến cùng. Và dù thời đại có thay đổi, cái tên Mourinho sẽ mãi được nhớ như một nhân vật… không thể bị sao chép.
Nguồn tin: Bongdalu
