Antonio Cassano là một trong những cầu thủ tài năng nhất của bóng đá Italia, với sự nghiệp rực rỡ nhưng đầy tiếc nuối tại Bari, Roma, Sampdoria và đội tuyển Italia.
Antonio Cassano là một trong những cầu thủ tài năng nhất nhưng cũng gây tranh cãi nhất trong lịch sử bóng đá Italia. Được mệnh danh là “Fantantonio” (Antonio kỳ ảo) và “Il Gioiello di Bari Vecchia” (Viên ngọc cổ của Bari), Cassano nổi bật với kỹ thuật điêu luyện, nhãn quan chiến thuật, và khả năng kiến tạo, nhưng sự nghiệp của anh bị ảnh hưởng bởi tính khí thất thường và những hành vi bốc đồng, được gọi là “cassanata”. Với hành trình qua cácCLB như Bari, Roma, Real Madrid, Sampdoria, AC Milan, và 39 lần khoác áo đội tuyển Italia, Cassano đã giành chức vô địch Serie A, La Liga và á quân Euro 2012.
Hành trình sự nghiệp
Khởi đầu tại Bari (1999–2001)
Cassano sinh ngày 12 tháng 7 năm 1982 tại Bari, Italia. Anh bắt đầu sự nghiệp tại Bari, đội bóng quê nhà, nơi nhanh chóng trở thành hiện tượng. Theo Gazzetta dello Sport, anh ra mắt Serie A năm 17 tuổi và gây sốc với bàn thắng solo vào lưới Inter Milan ngày 18/12/1999, khi vượt qua Christian Panucci và Laurent Blanc trước khi ghi bàn quyết định trong chiến thắng 2-1.
Bàn thắng này đưa anh vào ánh đèn sân khấu, được so sánh với Diego Maradona và mang biệt danh “El Pibe de Bari”. Dù chỉ ghi 6 bàn/48 trận tại Bari, The Telegraph mô tả Cassano tại Bari là “một viên ngọc thô với kỹ thuật thiên bẩm, hứa hẹn trở thành ngôi sao lớn của bóng đá Italia”.
Ra khơi với Roma (2001–2006)
Năm 2001, Cassano chuyển đến Roma với giá 30 triệu euro, mức phí kỷ lục cho một cầu thủ tuổi teen thời bấy giờ. Tại Roma, anh hình thành bộ đôi tấn công đáng sợ với Francesco Totti, ghi 39 bàn và cung cấp 30 kiến tạo trong 5 mùa giải. Anh giành Supercoppa Italiana 2001 và hai lần được vinh danh là Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất Serie A (2001, 2003).
Tuy nhiên, tính khí bốc đồng khiến anh thường xuyên xung đột với HLV Fabio Capello, nổi tiếng là vụ chỉ trích trọng tài trong trận chung kết Coppa Italia 2003. Với 39 bàn/160 trận tại Roma, Marca nhận định: “Cassano tại Roma là sự kết hợp hoàn hảo giữa thiên tài và sự bất ổn. Anh ấy có thể thay đổi trận đấu, nhưng cũng tự làm hại chính mình”.
Vỡ mộng Real Madrid(2006–2007)
Năm 2006, Cassano gia nhập Real Madrid với giá chỉ 5 triệu euro, trở thành cầu thủ Italia thứ hai trong lịch sử đội bóng sau Panucci. Tuy nhiên, thời gian tại Madrid là thảm họa do lối sống thiếu kỷ luật và vấn đề cân nặng, khiến anh bị gọi là “Gordito” (Mũm mĩm).
Anh chỉ ghi 4 bàn trong 29 trận và bị phạt vì hành vi thiếu chuyên nghiệp. Sau một năm, anh được cho mượn về Sampdoria. The Telegraph viết: “Cassano tại Real Madrid là ví dụ điển hình của một tài năng bị lãng phí vì thiếu kỷ luật và động lực”.
Hồi sinh ở Sampdoria (2007–2011)
Tại Sampdoria, Cassano tìm lại phong độ đỉnh cao, đặc biệt trong giai đoạn 2008–2010. Anh hình thành bộ đôi tấn công xuất sắc với Giampaolo Pazzini, ghi 41 bàn và cung cấp 42 kiến tạo trong 115 trận, giúp Sampdoria giành vé dự Champions League mùa 2009/10.
Tuy nhiên, anh lại gây tranh cãi khi xung đột với chủ tịch Riccardo Garrone, dẫn đến việc bị đẩy khỏi đội vào năm 2011. Gazzetta dello Sport ca ngợi: “Cassano tại Sampdoria là Fantantonio thực thụ, một nghệ sĩ sân cỏ với những đường chuyền ma thuật và bàn thắng ngoạn mục”.
Rong ruổi tại Serie A (2011–2015)
Năm 2011, Cassano gia nhập AC Milan, nơi anh giành Serie A 2011 và Supercoppa Italiana 2011, ghi 8 bàn và cung cấp 15 kiến tạo trong 40 trận. Tuy nhiên, một cơn đột quỵ nhẹ vào cuối năm 2011 khiến anh phải phẫu thuật tim, ảnh hưởng đến sự nghiệp.
Sau đó, Cassano chuyển sang Inter Milan (2012–2013), ghi 9 bàn trong 39 trận, nhưng không để lại dấu ấn lớn. Tại Parma (2013–2015), anh ghi 17 bàn trong 53 trận, cho thấy tài năng vẫn còn nhưng thiếu sự ổn định. The Telegraph nhận xét về thời kỳ đó: “Cassano vẫn là một cầu thủ xuất sắc, nhưng những vấn đề cá nhân khiến anh không bao giờ đạt được đỉnh cao như kỳ vọng”.
Giai đoạn cuối sự nghiệp (2015–2018)
Cassano trở lại Sampdoria vào năm 2015, ghi 2 bàn trong 25 trận, nhưng không thể lấy lại phong độ đỉnh cao. Anh ký hợp đồng với Hellas Verona năm 2017 nhưng rời đi sau hai tuần vì nhớ gia đình. Năm 2018, anh tập luyện cùng Virtus Entella nhưng quyết định giải nghệ, kết thúc sự nghiệp ở tuổi 36. Gazzetta dello Sport viết: “Cassano giải nghệ với một di sản lẫn lộn: một thiên tài không thể kiềm chế, nhưng cũng tự làm mờ đi ánh hào quang của chính mình”.
Vô duyên với Đội tuyển Italia (2003–2014)
Cassano khoác áo đội tuyển Italia 39 lần, ghi 10 bàn, tham dự Euro 2004, 2008, 2012 và World Cup 2014. Điểm nhấn là Euro 2012, nơi anh ghi 1 bàn và góp công lớn giúp Italia giành huy chương bạc. The Telegraph nhận định: “Cassano là linh hồn của Italia tại Euro 2012, với những đường chuyền sáng tạo và tinh thần chiến đấu, dù anh không bao giờ ổn định ở cấp độ quốc tế”.
HLV Cesare Prandelli, người dẫn dắt Cassano tại Euro 2012, ca ngợi sự sáng tạo và vai trò lãnh đạo của anh trong đội tuyển Italia năm đó: “Cassano là bộ óc của hàng công. Cậu ấy có khả năng thay đổi trận đấu bằng một đường chuyền hoặc một pha đi bóng. Cậu ấy là thủ lĩnh thầm lặng của chúng tôi”.
Điều đáng tiếc nhất của Cassano là anh không góp mặt tại World Cup 2006, giải đấu mà Italia vô địch cho dù khi đó anh 24 tuổi – độ tuổi đẹp nhất của đời cầu thủ.
Phong cách thi đấu của Antonio Cassano
Cassano được biết đến như một tiền đạo hỗ trợ (second striker) hoặc trequartista, với kỹ thuật điêu luyện, nhãn quan chiến thuật, và khả năng sáng tạo.
Kỹ thuật và sáng tạo
Cassano sở hữu khả năng kiểm soát bóng xuất sắc, đặc biệt trong không gian hẹp, và kỹ năng rê bóng điêu luyện. The Guardian mô tả anh là “một nghệ sĩ sân cỏ, với những pha xử lý mang đậm chất đường phố Bari”.
Paolo Maldini, huyền thoại AC Milan và đối thủ của Cassano trong các trận derby Roma-Milan, thừa nhận kỹ thuật và sự khó lường của đối thủ đàn em: “Cassano là cơn ác mộng với bất kỳ hậu vệ nào. Cậu ấy có kỹ thuật siêu hạng và khả năng rê bóng khiến bạn không thể đoán trước. Bạn phải luôn cảnh giác với cậu ấy”.
Khả năng ghi bàn
Dù không phải tay săn bàn hàng đầu, Cassano ghi 142 bàn trong sự nghiệp CLB, với tỷ lệ chuyển đổi cơ hội khoảng 15,8% tại Serie A. Anh có thể ghi bàn bằng cả hai chân và thường tạo ra những pha dứt điểm bất ngờ.
Gianluigi Buffon, thủ môn huyền thoại của Italia, ca ngợi khả năng dứt điểm và sự sáng tạo của Cassano: “Cassano có thể ghi bàn từ những tình huống không ai ngờ tới. Anh ấy sút bóng với độ xoáy và chính xác khiến thủ môn như tôi phải bó tay. Nhưng đôi khi, anh ấy tự làm khó chính mình”.
Khả năng kiến tạo
Cassano chơi tốt ở nhiều vị trí tấn công, từ trequartista, tiền đạo hỗ trợ, đến tiền vệ cánh trái. Cassano là bậc thầy kiến tạo, với 135 kiến tạo trong sự nghiệp, đặc biệt trong bộ đôi với Totti tại Roma và Pazzini tại Sampdoria. The Telegraph lưu ý rằng anh thường đặt đồng đội vào vị trí ghi bàn thay vì tìm kiếm bàn thắng cá nhân.
Corriere dello Sport ghi nhận rằng bộ đôi Totti-Cassano tại Roma (2001–2006) đã ghi 78 bàn và cung cấp 55 kiến tạo trong các mùa giải chung, với Cassano thường xuyên tạo cơ hội cho Totti. Số 10 của Roma nhận định: “Cassano là cầu thủ tôi ăn ý nhất trong sự nghiệp. Chúng tôi nói cùng ngôn ngữ trên sân, và anh ấy có thể tạo ra những đường chuyền mà không ai ngờ tới. Anh ấy là một thiên tài thực sự”.
Tại Sampdoria, Cassano cung cấp 22 kiến tạo cho Pazzini, giúp bộ đôi này ghi tổng cộng 60 bàn trong 2 mùa giải. Pazzini nhận định: “Chơi với Cassano thật dễ dàng. Anh ấy có thể chuyền bóng qua bất kỳ hàng thủ nào, và luôn đặt tôi vào vị trí ghi bàn. Anh ấy không chỉ là đồng đội, mà còn là một nghệ sĩ”.
Hạn chế do tính khí
Cassano thường xuyên gây tranh cãi, từ xung đột với HLV (Capello) đến cả chủ tịch đội bóng (Garrone) đến hành vi thiếu chuyên nghiệp, dẫn đến thuật ngữ “cassanata”. Marca nhận xét: “Tính cách của Cassano là rào cản lớn nhất ngăn anh trở thành huyền thoại”.
HLV Capello, người huấn luyện Cassano tại Roma (2001–2004) và Real Madrid (2006–2007), đánh giá cao tài năng nhưng chỉ trích tính cách của anh: “Cassano có tài năng của một siêu sao, với kỹ thuật và nhãn quan hiếm có. Nhưng tính cách của cậu ấy khiến tôi đau đầu. Nếu kỷ luật hơn, cậu ấy đã là số một thế giới”.
Tuy nhiên, Zlatan Ibrahimović, người chơi cùng Cassano tại AC Milan, đánh giá cao cá tính của anh: “Cassano là một trong những cầu thủ sáng tạo nhất tôi từng chơi cùng. Anh ấy có thể làm được mọi thứ với quả bóng, từ chuyền bóng đến ghi bàn. Anh ấy là một gã điên, nhưng là kiểu điên mà tôi thích”.
Tinh thần chiến đấu cao
Mặc dù bốc đồng, Cassano có tinh thần chiến đấu mạnh mẽ, đặc biệt trong những trận đấu lớn. Gazzetta dello Sport dẫn lời Totti: “Cassano là chiến binh trên sân, luôn chơi với trái tim”. Anh vượt qua tuổi thơ nghèo khó ở Bari Vecchia để trở thành ngôi sao“.
HLV Delio Rossi, người dẫn dắt Cassano trong giai đoạn đỉnh cao tại Sampdoria, ca ngợi khả năng kiểm soát trận đấu và tinh thần chiến đấu của học trò: “Cassano là linh hồn của Sampdoria. Cậu ấy có thể làm mọi thứ: rê bóng, chuyền bóng, ghi bàn. Cậu ấy chơi bóng với trái tim và luôn chiến đấu vì đội”.
Di sản và ảnh hưởng
Antonio Cassano là một trong những cầu thủ tài năng nhất của bóng đá Italia, nhưng cũng là biểu tượng của “tài năng bị lãng phí”, như France Football xếp anh đầu tiên trong danh sách “những tài năng bị lãng phí”. Dù vậy, anh vẫn để lại di sản đáng kể.
Gazzetta dello Sport gọi Cassano là “một trong những trequartista cuối cùng của bóng đá hiện đại”, với ảnh hưởng đến thế hệ sau như Federico Bernardeschi. Thuật ngữ “cassanata” trở thành từ lóng trong báo chí Italia, chỉ hành vi thiếu kỷ luật. Anh cũng xuất hiện trong series về Totti, Speravo de morì prima, dù không hài lòng với cách khắc họa.
Ngoài sân cỏ, Cassano là đại sứ cho các chương trình từ thiện tại Bari và là người cha tận tụy với hai con trai, đặt tên con trai út là Lionel để vinh danh Messi. Sau giải nghệ, anh làm bình luận viên, nổi tiếng với những phát ngôn thẳng thắn. The Telegraph kết luận: “Cassano là thiên tài không trọn vẹn, nhưng những khoảnh khắc ma thuật của anh trên sân sẽ mãi được nhớ đến”.
