Patrick Vieira, biệt danh “Titan” và “Bộ óc chiến thuật”, là một trong những tiền vệ trung tâm xuất sắc nhất lịch sử bóng đá thế giới.
Nổi bật với sự mạnh mẽ, thông minh và khả năng lãnh đạo, Vieira là biểu tượng của Arsenal trong kỷ nguyên Invincibles Ông cũng giành nhiều danh hiệu lớn tại AC Milan, Juventus, Inter Milan và là đầu tàu của đội tuyển Pháp.
Hành trình sự nghiệp
Khởi đầu tại Cannes (1993-1995)
Patrick Vieira, sinh ngày 23 tháng 6 năm 1976 tại Dakar, Senegal, di cư đến Pháp năm 8 tuổi và lớn lên tại Dreux. Theo France Football, ông gia nhập lò đào tạo Cannes năm 1993, ra mắt đội một ở Ligue 1 ngày 26 tháng 11 năm 1994 trước Nantes, chơi 49 trận, ghi 2 bàn. Màn trình diễn ấn tượng giúp ông được AC Milan chiêu mộ năm 1995 với giá 3,5 triệu euro, dù ông chỉ 19 tuổi.
AC Milan (1995-1996)
Tại AC Milan, Vieira chỉ ra sân 5 trận, không ghi bàn, chủ yếu dự bị dưới thời HLV Fabio Capello. Gazzetta dello Sport nhận xét rằng ông chưa sẵn sàng cạnh tranh với Marcel Desailly và Demetrio Albertini. Dù giành Serie A 1995-96, ông không đóng góp nhiều và được HLV Arsene Wenger thuyết phục chuyển đến Arsenal năm 1996 với giá 3,5 triệu bảng.
Arsenal (1996-2005)
Vieira trở thành huyền thoại tại Arsenal, ra sân 406 trận, ghi 33 bàn, kiến tạo 34 lần, giành 3 Premier League (1998-99, 2001-02, 2003-04), 4 FA Cup (1998, 2002, 2003, 2005), và 3 Community Shield. Ông là đội trưởng từ 2002, dẫn dắt Arsenal bất bại mùa 2003-04, trở thành “Invincibles”. Mùa 2001-02, ông ghi 2 bàn và kiến tạo 5 lần, được bầu vào Đội hình tiêu biểu Premier League. Tuy nhiên, ông bị chỉ trích vì tính nóng nảy, nhận 8 thẻ đỏ trong 9 mùa tại Arsenal. Ông rời Arsenal năm 2005 để gia nhập Juventus với giá 13,7 triệu bảng.
Juventus (2005-2006)
Tại Juventus, Vieira ra sân 42 trận, ghi 5 bàn, giúp đội vô địch Serie A 2005-06, dù danh hiệu bị tước do scandal Calciopoli. Corriere dello Sport ca ngợi ông vì sự thống trị tuyến giữa, phối hợp ăn ý với Emerson. Ông được bầu là Cầu thủ xuất sắc nhất mùa của Juventus. Sau khi Juventus xuống hạng Serie B, ông chuyển đến Inter Milan năm 2006 với giá 9,5 triệu euro.
Inter Milan (2006-2010)
Vieira chơi 91 trận, ghi 9 bàn tại Inter, giành 3 Serie A (2006-07, 2007-08, 2008-09) và 2 Siêu cúp Italia (Gazzetta dello Sport). Corriere dello Sport nhận xét rằng ông là trụ cột dưới thời HLV Roberto Mancini, nhưng chấn thương gân kheo khiến ông mất vị trí chính thức mùa 2009-10. Ông rời Inter tháng 1 năm 2010 để gia nhập Manchester City.
Manchester City (2010-2011)
Vieira ký hợp đồng với Manchester City tháng 1 năm 2010, ra sân 47 trận, ghi 6 bàn, giành FA Cup 2011. The Athletic nhận xét rằng ông mang kinh nghiệm và sự ổn định cho tuyến giữa City. Ông giải nghệ năm 2011 ở tuổi 35, trở thành giám đốc phát triển bóng đá trẻ tại City.
Đội tuyển Pháp (1997-2009)
Vieira ra mắt đội tuyển Pháp ngày 2 tháng 10 năm 1997 trước Nam Phi, chơi 107 trận, ghi 6 bàn. Ông giành World Cup 1998, EURO 2000, và Confederations Cup 2001. Tại World Cup 1998, ông dự bị ở 4 trận, góp phần vào chức vô địch. Ở EURO 2000, ông trở thành diễn viên chính khi đá chính 5 trận. Ông vô địch Confederations Cup 2001, ghi 1 bàn và đá chính mọi trận. Ông không thi đấu tại EURO 2008 do chấn thương và giã từ đội tuyển năm 2009, do không được HLV Raymond Domenech trọng dụng
Phong cách thi đấu
Sức mạnh và phòng ngự
Vieira được The Guardian gọi là “Titan” nhờ thể hình (1m93) và khả năng tranh chấp. Ông có trung bình 3,1 pha tắc bóng và 2,4 pha cắt bóng mỗi trận tại Arsenal (FBref.com). Sky Sports ca ngợi ông vì sự thống trị tuyến giữa. L’Équipe nhận xét rằng ông là “bức tường” trước hàng thủ, với 68% thắng tranh chấp tay đôi.
Đồng đội Thierry Henry nhận xét: “Vieira là lá chắn của chúng tôi. Anh ấy khiến mọi tiền vệ đối phương sợ hãi”. HLV Fabio Capello ca ngợi: “Vieira là cỗ máy, vừa mạnh mẽ vừa thông minh”. Kình địch Roy Keane thừa nhận: “Vieira là đối thủ khó nhằn nhất. Anh ấy có tất cả: sức mạnh, kỹ thuật và khôn ngoan”.
Chuyền bóng và tổ chức lối chơi
Vieira là tiền vệ box-to-box, với tỷ lệ chuyền chính xác 86% và trung bình 2,7 đường chuyền dài thành công mỗi trận tại Arsenal (Opta). The Athletic nhận xét rằng ông phát động tấn công bằng những đường chuyền vượt tuyến. France Football ca ngợi ông vì khả năng chuyển trạng thái nhanh. Gazzetta dello Sport nhấn mạnh ông là “bộ óc” của Juventus mùa 2005-06.
Đồng đội Zinedine Zidane khẳng định: “Vieira là người điều khiển trận đấu. Anh ấy biết khi nào cần chuyền, khi nào cần giữ”. HLV Arsene Wenger đánh giá: “Vieira là nhạc trưởng, mang lại sự cân bằng hoàn hảo cho đội”. Tiền vệ Andrea Pirlo thừa nhận: “Vieira khiến bạn phải chạy nhiều hơn. Anh ấy kiểm soát mọi thứ”.
Vai trò thủ lĩnh
Vieira là thủ lĩnh trên sân, được The Guardian mô tả là “ngọn lửa” của Arsenal. Ông dẫn dắt “Pháo thủ” bất bại mùa 2003-04, với 12/26 trận giữ sạch lưới. Le Figaro nhận xét rằng ông truyền cảm hứng cho đồng đội. Corriere dello Sport ca ngợi ông vì tinh thần chiến đấu không bao giờ bỏ cuộc.
Đồng đội Tony Adams khẳng định: “Vieira là thủ lĩnh thực thụ. Anh ấy kéo cả đội đi lên”. HLV Aimé Jacquet ca ngợi: “Vieira là trái tim của Pháp, luôn chiến đấu vì đồng đội”. Tiền vệ Steven Gerrard đánh giá: “Vieira là người bạn không muốn đối đầu. Anh ấy có khí chất không bao giờ chịu khuất phục”.
Hạn chế
The Guardian chỉ ra rằng Vieira dễ bị khiêu khích, nhận 8 thẻ đỏ tại Arsenal. L’Équipe nhận xét rằng ông đôi khi thiếu sáng tạo trong các trận bị pressing cao. Gazzetta dello Sport lưu ý rằng chấn thương gân kheo khiến ông sa sút tại Inter, với chỉ 0,8 pha rê bóng thành công mỗi trận mùa 2009-10 (FBref.com). The Independent cho rằng ông không được sử dụng đúng vai trò tại đội tuyển Pháp dưới thời Domenech.
Đồng đội Robert Pires nhận định: “Vieira tuyệt vời, nhưng đôi khi anh ấy mất bình tĩnh không đáng có”. HLV Roberto Mancini cho rằng: “Vieira cần kiểm soát cảm xúc tốt hơn để duy trì phong độ”. “Máy khịa” Gary Neville tiết lộ: “Vieira là cỗ máy, nhưng bạn có thể khiến anh ấy nổi nóng”.
Di sản của Titan
Patrick Vieira là huyền thoại của Arsenal, Pháp và bóng đá thế giới, với 406 trận, 33 bàn cho “Pháo thủ” và 107 trận, 6 bàn cho đội tuyển (FBref.com). The Guardian gọi ông là “biểu tượng Invincibles”, định hình lối chơi tiền vệ box-to-box hiện đại. L’Équipe nhận xét rằng ông truyền cảm hứng cho thế hệ tiền vệ như N’Golo Kante. Gazzetta dello Sport ca ngợi ông vì nâng tầm tuyến giữa Juventus và Inter.
Sau giải nghệ, Vieira làm HLV đội trẻ Manchester City (2011-2015), sau đó dẫn dắt New York City FC (2016-2018), đạt thành tích 67 thắng, 45 hòa, 48 thua. Ông huấn luyện Nice (2018-2020), thắng 53/123 trận. Từ 2021-2023, ông dẫn dắt Crystal Palace, giúp đội cán đích thứ 12 Premier League mùa 2021-22. Hiện ông là HLV Strasbourg từ 2023, đưa đội về thứ 13 Ligue 1 mùa 2024-25.
Ngoài sân cỏ, ông hỗ trợ trẻ em châu Phi qua quỹ Diambars tại Senegal. Về đời tư, Patrick Vieira kết hôn với Cheryl Plaza vào năm 2005 và họ có 1 con gái. Ông đã từng chia sẻ rằng “gia đình luôn là điều mình nhớ” khi xa nhà, cho thấy mối quan hệ gắn bó với vợ con và một gia đình hạnh phúc.
Nguồn: Bongdalu
