Essien – Máy cày của Chelsea thời Mourinho

Michael Essien, biệt danh “The Bison”, là một trong những tiền vệ xuất sắc nhất giải Ngoại hạng Anh và thế giới trong giai đoạn đỉnh cao.

Essien là biểu tượng của bóng đá Ghana, nổi bật với sức mạnh, sự linh hoạt và tinh thần chiến đấu không ngừng. Đồng thời, anh để lại dấu ấn tại các CLB hàng đầu như Lyon, Chelsea và Real Madrid.

Hành trình sự nghiệp

Khởi đầu tại Ghana (1997-2000)

Michael Kojo Essien, sinh ngày 3 tháng 12 năm 1982 tại Accra, Ghana, lớn lên trong một gia đình yêu bóng đá, với cha là một cựu cầu thủ địa phương. Theo Ghanasoccernet, anh bắt đầu sự nghiệp tại Liberty Professionals, một CLB nổi tiếng ở Ghana Premier League, sau khi tốt nghiệp St. Augustine’s College ở Cape Coast.

Essien tỏa sáng tại FIFA U-17 World Championship 1999 tại New Zealand, giúp Ghana giành huy chương đồng, thu hút sự chú ý của các tuyển trạch viên châu Âu. Năm 2000, anh thử việc tại Manchester United nhưng không được cấp phép lao động ở Anh, dẫn đến quyết định chuyển đến Pháp.

Bastia và Lyon (2000-2005)

Năm 2000, Essien gia nhập SC Bastia ở Ligue 1 với giá 500.000 euro. Ban đầu, anh chơi ở các vị trí phòng ngự như hậu vệ trái và phải, rồi dần chuyển sang tiền vệ dưới thời HLV Gérard Gili. Từ đó, Essien được so sánh với Patrick Vieira nhờ sức mạnh và khả năng tranh chấp. Mùa 2002-03, anh ghi 6 bàn trong 34 trận, giúp Bastia đủ điều kiện dự UEFA Cup.

Năm 2003, Essien chuyển đến Olympique Lyon với giá 7,8 triệu euro, nơi anh giành hai chức vô địch Ligue 1 liên tiếp (2003-04, 2004-05) và được vinh danh Cầu thủ xuất sắc nhất Ligue 1 năm 2005. Anh ra sân 71 trận, ghi 7 bàn và kiến tạo 10 lần tại Lyon, đồng thời ghi 5 bàn trong một mùa Champions League, kỷ lục cho một cầu thủ Ghana.

Chelsea (2005-2014)

Tháng 8 năm 2005, Essien ký hợp đồng với Chelsea với mức phí kỷ lục 24,4 triệu bảng. Anh trở thành cầu thủ châu Phi đắt giá nhất thời điểm đó và nhanh chóng trở thành trụ cột. Trong thời gian ở Stamford Bridge, Essien ra sân 254 trận, ghi 25 bàn và kiến tạo 20 lần .

Essien giúp Chelsea vô địch Premier League (2006, 2010), ba FA Cup (2007, 2009, 2010), một League Cup (2007), một Community Shield (2009), và UEFA Champions League 2012. Tuy nhiên, chấn thương dây chằng chéo trước năm 2008 khiến anh nghỉ 6 tháng, ảnh hưởng đến phong độ sau này. Anh rời Chelsea năm 2014 sau 9 năm gắn bó.

Real Madrid, AC Milan và giai đoạn cuối (2012-2019)

Mùa 2012-13, Essien được cho mượn đến Real Madrid, nơi anh làm việc lại với HLV José Mourinho, ra sân 35 trận và ghi 2 bàn. France Football nhận xét rằng anh mang lại sự ổn định cho tuyến giữa Real, dù không giành danh hiệu.

Năm 2014, anh ký hợp đồng với AC Milan, nhưng chỉ chơi 22 trận trong hai mùa, không ghi bàn. Sau đó, anh thi đấu cho Panathinaikos (Hy Lạp, 2015-16), Persib Bandung (Indonesia, 2017), và Sabail FK (Azerbaijan, 2019), nơi anh giải nghệ năm 2020. Tổng cộng, Essien ra sân 614 trận, ghi 63 bàn trong sự nghiệp CLB.

Đội tuyển Ghana (2002-2014)

Essien ra mắt đội tuyển Ghana vào tháng 1 năm 2002 trong trận giao hữu với Ai Cập và thi đấu chính thức tại Africa Cup of Nations 2002. Anh chơi 59 trận, ghi 9 bàn, góp phần giúp Ghana giành hạng ba tại Africa Cup of Nations 2008 và á quân năm 2010.

Tại World Cup 2006, anh cùng Stephen Appiah và Sulley Muntari đưa Ghana vào vòng 16 đội, nhưng bị treo giò ở trận thua Brazil. Chấn thương đầu gối khiến anh bỏ lỡ World Cup 2010, và anh trở lại World Cup 2014, chơi trận gặp Mỹ. Sau năm 2014, anh tạm rút khỏi đội tuyển để tập trung cho sự nghiệp ở CLB.

Phong cách thi đấu

Sức mạnh và khả năng tranh chấp

Essien được mệnh danh “The Bison” nhờ sức mạnh thể chất và phong cách thi đấu quyết liệt. Theo FBref.com, anh có trung bình 2,9 pha tắc bóng và 1,8 pha cắt bóng mỗi trận tại Chelsea, với tỷ lệ thắng tranh chấp tay đôi 62%. L’Équipe so sánh anh với Roy Keane, nhấn mạnh khả năng áp đảo tuyến giữa bằng những pha vào bóng mạnh mẽ. The Guardian nhận xét rằng anh là “cỗ máy” ở giữa sân, đặc biệt trong các trận đấu lớn.

Đồng đội Frank Lampard đánh giá: “Michael là cơn ác mộng của đối thủ. Anh ấy có thể khóa chặt bất kỳ tiền vệ nào và vẫn lao lên tấn công”. HLV Gérard Houllier cho rằng: “Essien là tiền vệ toàn diện. Sức mạnh của cậu ấy khiến mọi hàng tiền vệ phải e dè”. Tiền vệ Steven Gerrard khẳng định: “Đối đầu với Essien giống như đụng phải một bức tường. Anh ấy không bao giờ bỏ cuộc”.

Tính linh hoạt và năng lượng

Essien là tiền vệ box-to-box điển hình, có thể chơi tiền vệ phòng ngự, trung tâm hoặc tấn công. Anh có trung bình 2,1 pha rê bóng thành công mỗi trận và chạy 11,5 km mỗi trận tại Chelsea (Opta). Ghanasoccernet ca ngợi anh vì khả năng chuyển trạng thái nhanh, từ phòng ngự sang tấn công, như trong bàn thắng trước Manchester City năm 2009. L’Équipe nhấn mạnh rằng tại Lyon, anh thường xuyên hỗ trợ cả hai cánh, tạo sự cân bằng cho đội.

Đồng đội Juninho ở Lyon nói: “Essien là động cơ của Lyon. Anh ấy có thể làm mọi thứ, từ cướp bóng đến kiến tạo”. HLV José Mourinho khẳng định: “Essien là trái tim của Chelsea. Cậu ấy mang lại năng lượng mà không ai sánh được”. Tuyển thủ Ghana André Ayew ca ngợi: “Michael là hình mẫu cho mọi tiền vệ. Anh ấy luôn ở khắp mọi nơi trên sân”.

Khả năng sút xa và ghi bàn

Essien có khả năng sút xa đáng kinh ngạc, với 30% bàn thắng tại Chelsea đến từ ngoài vòng cấm (FBref.com). The Athletic mô tả cú volley trước Barcelona năm 2009 là “kiệt tác”, được bầu là Bàn thắng đẹp nhất mùa của Chelsea. France Football nhận xét rằng tại Lyon, anh ghi 5 bàn trong một mùa Champions League, thể hiện bản năng tấn công hiếm có ở một tiền vệ phòng ngự.

Đồng đội John Obi Mikel đánh giá: “Essien không được nhắc đến nhiều, nhưng những bàn thắng của anh ấy luôn đặc biệt”. Tiền vệ Cesc Fabregas cho rằng: “Essien có thể ghi bàn từ những vị trí không tưởng. Bạn không bao giờ được phép để anh ấy cầm bóng thoải mái”.

Hạn chế

The Guardian chỉ ra rằng Essien thường xuyên nhận thẻ vàng do lối chơi quyết liệt, với 12 thẻ vàng trong mùa Ligue 1 2002-03. Chấn thương dây chằng chéo trước năm 2008 và đầu gối năm 2010 khiến anh mất đi sự bùng nổ, giảm số trận ra sân (chỉ 14 trận mùa 2009-10). Ghanasoccernet nhận xét rằng Essien thiếu sự ổn định ở đội tuyển Ghana, đặc biệt khi không giành được Africa Cup of Nations. Ngoài ra, vai trò của anh tại Real Madrid và AC Milan bị hạn chế do tuổi tác và cạnh tranh.

Di sản của máy cày

Michael Essien là một trong những cầu thủ Ghana vĩ đại nhất, với sự nghiệp rực rỡ tại Lyon, Chelsea, và Real Madrid, giành 10 danh hiệu lớn. GhanaWeb nhấn mạnh rằng anh là biểu tượng của bóng đá châu Phi, truyền cảm hứng cho các tài năng trẻ như Thomas Partey. L’Équipe ca ngợi anh vì nâng tầm hình ảnh cầu thủ châu Phi ở châu Âu, đặc biệt với mức phí chuyển nhượng kỷ lục năm 2005. The Guardian nhận xét rằng anh là “biểu tượng của sự bền bỉ”, dù chấn thương cản trở anh đạt đỉnh cao hơn.

Hiện tại, anh là trợ lý HLV tại FC Nordsjælland, đồng thời hỗ trợ các dự án từ thiện tại Ghana, như tài trợ khóa học HLV cho đồng đội cũ Bismark Kobby Mensah. Anh từng chia sẻ rằng việc dấn thân vào sự nghiệp huấn luyện không phải là kế hoạch ban đầu sau khi giải nghệ. Tuy nhiên, anh muốn tiếp tục gắn bó với bóng đá vì đó là niềm đam mê cả đời và cũng là cách để anh tránh khỏi trạng thái trầm cảm mà nhiều cựu cầu thủ phải đối mặt sau khi rời sân cỏ.

Vào năm 2023, Essien đã hoàn thành khóa học và nhận được Chứng chỉ UEFA A Licence (một bằng cấp huấn luyện viên quan trọng của UEFA), đánh dấu một bước tiến lớn trong sự nghiệp cầm quân của mình. Anh đã bày tỏ sự yêu thích vai trò “đứng sau hậu trường” và không vội vàng muốn trở thành huấn luyện viên trưởng vì áp lực quá lớn.

Nguồn: Bongdalu