Landon Donovan, được xem là “cầu thủ vĩ đại nhất của bóng đá Mỹ”, là biểu tượng với tốc độ, kỹ thuật, và khả năng ghi bàn quyết định.
Trong sự nghiệp, Donovan đã để lại dấu ấn tại Bayer Leverkusen, San Jose Earthquakes, LA Galaxy, Bayern Munich, Everton, Club León, San Diego Sockers, và đội tuyển Mỹ (USMNT).
Hành trình sự nghiệp
Khởi đầu tại Bayer Leverkusen (1999-2001)
Landon Timothy Donovan, sinh ngày 4 tháng 3 năm 1982 tại Ontario, California, bắt đầu sự nghiệp tại học viện IMG ở Bradenton, Florida, và ký hợp đồng với Bayer Leverkusen (Bundesliga) năm 1999 ở tuổi 17 . Ông chơi 9 trận, ghi 0 bàn cho đội một Leverkusen, chủ yếu thi đấu ở đội dự bị. Kicker nhận xét rằng ông “gặp khó khăn trong việc hòa nhập” tại Đức.
San Jose Earthquakes (2001-2004)
Donovan được cho mượn đến San Jose Earthquakes (MLS) năm 2001, nơi ông ghi 32 bàn, kiến tạo 29 lần trong 87 trận, giúp đội vô địch MLS Cup 2001 và 2003, đồng thời giành MVP MLS Cup 2003. The New York Times ca ngợi ông là “ngôi sao trẻ sáng giá” của MLS.
LA Galaxy (2005-2014)
Donovan gia nhập LA Galaxy vào ngày 31 tháng 3 năm 2005 với giá 2,5 triệu USD, ra mắt trước Real Salt Lake ngày 2 tháng 4, thắng 3-1 . Ông chơi 247 trận, ghi 112 bàn, kiến tạo 107 lần, giúp Galaxy vô địch 4 MLS Cup (2005, 2011, 2012, 2014), 2 Supporters’ Shield (2010, 2011), và US Open Cup 2005. Ông là vua phá lưới MLS 2008 (20 bàn) và MVP MLS 2009.
Bayern Munich (2009)
Donovan được cho mượn đến Bayern Munich từ tháng 1 đến tháng 3 năm 2009. Ông ghi 4 bàn trong 5 trận giao hữu nhưng không ghi bàn trong 5 trận tại Bundesliga. Bild nhận xét rằng ông “cho thấy tiềm năng nhưng thiếu thời gian để hòa nhập”. ESPN lưu ý rằng ông không đáp ứng kỳ vọng của HLV Jurgen Klinsmann.
Everton (2010, 2012)
Ông được cho mượn đến Everton (Premier League) vào tháng 1 năm 2010 và tháng 1 năm 2012. Trong 2 lần cho mượn, ông chơi 22 trận, ghi 2 bàn, kiến tạo 7 lần. Ông được bầu là Cầu thủ xuất sắc nhất tháng 1 năm 2010 của Everton. Ông hỗ trợ bàn thắng trong chiến thắng 2-0 trước Chelsea ngày 11 tháng 2 năm 2012. Dù chỉ ở Goodison Park ngắn ngủi, ông tuyên bố mình là “Evertonian suốt đời”.
Trở lại và giải nghệ lần 2 (2016)
Sau khi tuyên bố giải nghệ năm 2014, Donovan trở lại thi đấu cho LA Galaxy vào tháng 9.2016 để cứu nguy trong CLB bị chấn thương hoành hành. Sau khi trở lại sân cỏ, ông thi đấu phần còn lại cho LA Galaxy với 9 trận và ghi 1 bàn. Mùa giải kết thúc, ông tuyên bố giải nghệ lần 2.
Trở lại và giải nghệ lần 3 (2018-2019)
Tháng 1.2018, Donovan quay trở lại với bóng đá sau hơn 1 năm tuyên bố giải nghệ lần thứ 2. Ông ký hợp đồng với Club León (Liga MX), chơi 6 trận, ghi 0 bàn. Tháng 1/2019, ông trở lại Mỹ để thi đấu cho San Diego Sockers ở giải bóng đá trong nhà, chơi 10 trận, ghi 5 bàn và được bầu là 2018–19 All-MASL Top Newcomer.
Đội tuyển Mỹ (2000-2014)
Donovan ra mắt tuyển Mỹ ngày 25 tháng 10 năm 2000 trước Mexico, ghi bàn trong chiến thắng 2-0. Ông chơi 157 trận, ghi 57 bàn (bằng Clint Dempsey), kiến tạo 58 lần (kỷ lục USMNT), tham dự 3 World Cup (2002, 2006, 2010) và 4 CONCACAF Gold Cup (vô địch 2002, 2005, 2007, 2013). Ông ghi bàn quyết định phút 91 trước Algeria tại World Cup 2010, giúp Mỹ vào vòng 16 đội. Ông giành Golden Ball U-17 World Championship 1999 và Best Young Player World Cup 2002. Sky Sports gọi ông là “người hùng của bóng đá Mỹ”.
Phong cách thi đấu
Tốc độ và kỹ thuật
Donovan nổi bật với tốc độ bùng nổ và kỹ thuật rê bóng, với trung bình 1,9 pha rê bóng thành công/trận tại MLS (Opta). The Athletic mô tả ông là “cầu thủ luôn chơi trước đối thủ ba bước”. Ông linh hoạt ở vị trí tiền đạo, tiền vệ công, và tiền vệ cánh, với khả năng đọc trận đấu xuất sắc. .
Danh thủ David Beckham ca ngợi: “Anh ấy có tốc độ và kỹ thuật làm rối loạn hàng thủ”. HLV Bruce Arena khẳng định: “Cậu ấy là cầu thủ tấn công xuất sắc, luôn tạo ra cơ hội ở mọi trận đấu”. Tiền vệ Steven Gerrard đánh giá: “Anh ấy nhanh như chớp, rất khó để ngăn chặn nếu không đoán trước ý đồ”.
Khả năng ghi bàn và kiến tạo
Donovan ghi 145 bàn, kiến tạo 136 lần trong 340 trận MLS, và 57 bàn, 58 kiến tạo trong 157 trận cho tuyển Mỹ. Ông là cầu thủ Mỹ duy nhất đạt 2 cột mốc 50 bàn và 50 kiến tạo. Ông ghi 5 bàn tại World Cup, bao gồm bàn thắng lịch sử trước Algeria năm 2010. The New York Times nhận xét rằng ông “luôn xuất hiện đúng lúc để định đoạt trận đấu”.
Đồng đội Clint Dempsey khẳng định: “Anh ấy là người kết thúc hoàn hảo, luôn biết cách ghi bàn”. HLV Alexi Lalas đánh giá: “Cậu ấy có bản năng sát thủ, đặc biệt trong các trận lớn”. Thủ môn Tim Howard nhận định: “Anh ấy là mối nguy hiểm, luôn tìm được khoảng trống”.
Tinh thần lãnh đạo
Donovan là đội trưởng của LA Galaxy và tuyển Mỹ, nổi bật với tinh thần chiến đấu và khả năng truyền cảm hứng. The Guardian nhấn mạnh rằng ông là “biểu tượng của bóng đá Mỹ”. Ông từng gây tranh cãi khi chỉ trích David Beckham trong cuốn The Beckham Experiment năm 2009, nhưng sau đó tự dọn dẹp bằng việc xin lỗi công khai.
Đồng đội Michael Bradley đánh giá: “Anh ấy là thủ lĩnh, luôn kéo cả đội tiến lên”. HLV Bob Bradley cho rằng: “Cậu ấy là linh hồn của đội, luôn cống hiến hết mình”. Hậu vệ Abel Xavier đánh giá: “Anh ấy là cầu thủ lớn, luôn tạo áp lực”.
Hạn chế
The Guardian chỉ ra rằng Donovan gặp khó khăn trong việc hòa nhập tại châu Âu, đặc biệt tại Bayer Leverkusen và Bayern Munich. Kicker nhận xét rằng ông “thiếu sự ổn định ở Bundesliga”. The Athletic lưu ý rằng ông đôi khi bị áp lực tâm lý và chính ông thừa nhận mình mắc chứng trầm cảm.
Đồng đội DaMarcus Beasley cho rằng: “Landon có tất cả ở Mỹ, nhưng châu Âu không phải là nơi dành cho anh ấy”. HLV Jurgen Klinsmann đánh giá: “Cậu ấy có tài năng, nhưng tuyển Mỹ cần xây dựng trên tập thể”. Tiền đạo Robbie Keane đánh giá Donovan vào cuối sự nghiệp: “Anh ấy xuất sắc, nhưng không đủ ổn định ở cấp độ cao nhất”.
Di sản
Landon Donovan là huyền thoại bóng đá Mỹ, với 340 trận MLS, 145 bàn, 136 kiến tạo, và 157 trận USMNT, 57 bàn, 58 kiến tạo. Ông được bầu vào Đại sảnh danh vọng bóng đá Mỹ năm 2021 và MLS đặt tên giải MVP theo ông. The Guardian nhấn mạnh rằng ông giúp “thay đổi cách nhìn về bóng đá Mỹ”.
Sau khi giải nghệ, Donovan làm HLV cho San Diego Loyal (2020-2023) và bình luận viên cho Fox Sports. Donovan kết hôn với nữ diễn viên Bianca Kajlich vào năm 2006 nhưng ly hôn vào năm 2010. Vào tháng 5/2015, anh kết hôn với Hannah Bartell và họ đã chào đón con trai đầu lòng vào tháng 1/2016.
Donovan đã công khai chia sẻ về việc đối phó với chứng trầm cảm trong suốt cuộc đời và sự nghiệp của mình. Ông cũng thường xuyên chỉ trích cách thế giới thể thao chuyên nghiệp tiếp cận các vấn đề sức khỏe tinh thần. Từ đó, ông đã trở thành người ủng hộ và nâng cao nhận thức về sức khỏe tâm thần.
Nguồn: Bongdalu
